Tóm tắt quá trình phát triển và triển vọng của meme coin
Bài viết này hệ thống hóa quá trình phát triển của meme coin, thông qua phân tích các trường hợp điển hình và tiết lộ logic giá trị độc đáo của nó: khác với tài sản tài chính truyền thống, giá trị cốt lõi của meme coin thể hiện ở "sức lan tỏa văn hóa × sự đồng thuận của cộng đồng", chứ không hoàn toàn phụ thuộc vào công nghệ hay giá trị sử dụng. Dựa trên các đặc điểm tiến hóa của nó, có thể chia thành ba giai đoạn phát triển chính:
1. Đột phá/Đặt nền móng (2013-2016) - Tăng trưởng hoang dã, sóng lớn sàng lọc cát
1.1 Loại hoa nở thoáng qua
Nhiệt độ ngắn hạn, thiếu sự tích lũy văn hóa, nhanh chóng biến mất. Như Mooncoin, TIPS, Nyancoin, v.v.
1.2 Tướng quân thắng lợi
Biểu tượng văn hóa + Động lực cộng đồng, tồn tại lâu dài. Như DOGE.
2. Ẩn mình/Bùng nổ (2017-2021) - Thời đại hợp đồng thông minh, meme coin đón nhận sự biến đổi chất lượng
2.1 Sao băng
Đầu cơ thúc đẩy, bong bóng nhanh chóng vỡ. Như UET, HOGE.
2.2 Sao trường sáng
Mở rộng sinh thái, phá vỡ giới hạn. Như ShibaSwap của SHIB.
2.3 chuyển đổi đột phá
Cố gắng đổi mới, nhưng do nhiều yếu tố hạn chế, tiến triển chậm. Như kế hoạch vũ trụ của FLOKI, sự ràng buộc của SAMO với chuỗi công cộng.
3. Lắng đọng/Tái cấu trúc (2022-2025) - Sự trỗi dậy của câu chuyện mới, thị trường bắt đầu tái sắp xếp
3.1 loại giao dịch ngắn hạn
Phụ thuộc vào điểm nóng, rủi ro cực cao. Như cơn sốt kể chuyện chính trị của TRUMP.
3.2 Động lực sinh thái
Dựa vào chuỗi công khai, bùng nổ ngắn hạn. Như WIF, BONK.
3.3 đổi mới kể chuyện
AI+ Meme, khái niệm đầu cơ, khủng hoảng lòng tin. Như GOAT.
3.4 biểu tượng văn hóa
IP nổi tiếng, độ hot ngắn hạn. Như MOODENG.
Triển vọng tương lai
Meme coin sẽ tiếp tục phải đối mặt với thử thách về sự cân bằng giữa "đầu cơ và thực chất", trong khi đổi mới công nghệ (như AI, DeFAI) và xây dựng cộng đồng sẽ trở thành những yếu tố then chốt. Mặc dù thị trường đang trải qua sự điều chỉnh, nhưng với tư cách là sản phẩm điển hình của nền kinh tế chú ý, meme coin vẫn sẽ giữ vị trí và ảnh hưởng độc đáo của mình trong lĩnh vực tiền điện tử.
2. Nhìn lại lịch sử, điểm lại mạch lạc
Là một trong những sự tồn tại độc đáo nhất trong lĩnh vực tiền điện tử, meme coin vừa có thuộc tính văn hóa vừa có đặc tính tài chính. Nhìn lại lịch sử của meme coin, cũng là nhìn lại lịch sử va chạm giữa văn hóa internet và đầu cơ tài chính.
Từ những câu đùa châm biếm ngay từ đầu, đến việc chiếm lĩnh một chỗ đứng trên thị trường của các loại tiền ảo, meme coin đang kể cho chúng ta một câu chuyện - trong thời đại ngày nay, có lẽ sự đồng cảm văn hóa và niềm tin cộng đồng có thể thúc đẩy việc tạo ra giá trị hơn cả các tài liệu kỹ thuật. Khi thế giới tài chính truyền thống vẫn đang cố gắng tạo ra giá trị mới, Meme coin đã định hình lại nhận thức của con người về "giá trị" chính nó.
Trong kỷ nguyên mà mạng xã hội thống trị, tốc độ và cách thức truyền bá thông tin đã thay đổi một cách căn bản. Một meme nổi tiếng trên Reddit hoặc Twitter có thể đạt hàng trăm triệu lượt hiển thị trên toàn cầu chỉ trong vài giờ, và sức mạnh của sự lan truyền virus này hiện đã được chuyển đổi trực tiếp thành giá trị tài chính. Meme coin, như một phương tiện hoàn hảo cho sự chuyển đổi này, đã viết nên câu chuyện và huyền thoại riêng của mình trên trục tọa độ theo đơn vị thời gian.
2.1 Khai thác/Đặt nền (2013-2016) - Thời kỳ đang phát triển, những người tiên phong dũng cảm đứng vững giữa sóng gió; nơi sóng lớn cuốn trôi, những người thất bại lặng lẽ rời sân.
Thời kỳ này chứng kiến hành trình đổi mới nguyên thủy của meme coin từ số không đến số một, thể hiện một hệ sinh thái độc đáo với sự phát triển hoang dã và chọn lọc tự nhiên song hành. Lấy sự ra đời của DOGE vào tháng 12 năm 2013 làm điểm khởi đầu mang tính biểu tượng, đến năm 2016 khi công nghệ hợp đồng thông minh Ethereum trưởng thành, đã tạo thành "kỷ nguyên sáng tạo" thuần khiết và chân thực nhất trong lịch sử phát triển của meme coin.
Về mặt kỹ thuật, ngoại trừ một số trường hợp ngoại lệ, hầu hết các đồng meme ở giai đoạn này đều dựa trên mã nguồn phân nhánh của Bitcoin hoặc Litecoin.
Về hiệu suất thị trường, các đồng meme ra đời trong thời gian này có chu kỳ hoạt động trung bình chỉ 11,7 tháng, nhưng những người sống sót như DOGE lại thể hiện sức sống đáng kinh ngạc.
Về mặt vị trí lịch sử, ý nghĩa nền tảng của giai đoạn này không thể bị đánh giá thấp. Thực tế, đổi mới thực sự thường xuất hiện khi các quy tắc chưa được thiết lập, và khoảng thời gian 2013-2016, nơi chưa hình thành hệ thống, chính là nơi giữ lại những gen nổi loạn và tinh thần đổi mới quý giá nhất của thế giới tiền điện tử.
2.2 Ẩn mình/Bùng nổ (2017-2021) - Giữa những biến động của thủy triều, có những người thông thái nắm bắt thời cơ; trong lúc phong vân biến hóa, khiến những anh hùng phải chịu thất bại.
Trong năm năm qua, thị trường đã chứng kiến sự chuyển mình của meme coin từ văn hóa ngách trở thành tài sản tài chính chính thống. Với sự phổ biến của tiêu chuẩn ERC-20 vào năm 2017 như một bước ngoặt kỹ thuật, đến năm 2021 khi SHIB lập kỷ lục giá trị thị trường, meme coin đã hoàn thành sự biến đổi từ "trò đùa trên mạng" thành "biểu tượng đầu tư hiện tượng."
Về mặt kỹ thuật, sự trưởng thành của hợp đồng thông minh đã hoàn toàn tái cấu trúc logic phát hành meme coin. Dựa trên dữ liệu trên chuỗi Ethereum, hầu hết các meme coin ra đời trong khoảng thời gian từ 2017 đến 2021 đều lựa chọn áp dụng tiêu chuẩn ERC-20 hoặc phụ thuộc vào các giao thức khác, khiến chi phí phát hành giảm xuống dưới một phần nghìn (so với hàng chục ngàn đô la phát triển trên chuỗi độc lập). Sự dân chủ hóa công nghệ như một con dao hai lưỡi đã tạo ra cơn sốt "mọi thứ đều có thể là meme", nhưng cũng đặt ra nguy cơ cạnh tranh đồng nhất.
Đồng thời, ở cấp độ câu chuyện thị trường, vào tháng 12 năm 2017, giá trị thị trường của DOGE lần đầu tiên vượt qua 1 tỷ USD, trong khi vào thời điểm cao nhất năm 2021, tổng khối lượng giao dịch của các đồng meme trong một ngày đã vượt qua 30 tỷ USD, chiếm 12,3% toàn bộ thị trường tiền điện tử. Đáng chú ý là, các đồng meme ra đời trong giai đoạn này có vòng đời được nâng cao đáng kể so với giai đoạn trước.
Nhưng cần lưu ý rằng không phải tất cả các meme coin đều có tỷ lệ sống sót cao hơn và chu kỳ sống lâu hơn, theo dữ liệu báo cáo cho thấy, các dự án meme coin trung bình đều gặp phải cái chết mỗi tháng vào năm 2020.
Xét về toàn bộ lịch sử tiền mã hóa, cuộc cách mạng sâu sắc nhất trong giai đoạn này là sự tái cấu trúc nhận thức về giá trị. Khi DOGE được đưa vào các sàn giao dịch chính thống vào năm 2021, khi người sáng lập SHIB ẩn danh nhưng có thể khuấy động giá trị thị trường lên đến hàng tỷ đô la, tài chính truyền thống buộc phải xem xét lại bản chất của các đồng meme - như báo cáo được công bố bởi Sáng kiến Tiền tệ Kỹ thuật số của MIT vào năm 2021 đã chỉ ra: "Cơ chế nắm bắt giá trị của các tài sản như Dogecoin về cơ bản là chuyển đổi sự chú ý của mạng thành mức giá thanh khoản." Sự thay đổi nhận thức này đã đặt nền tảng quan trọng cho các thí nghiệm tài chính xã hội trong kỷ nguyên Web3 tiếp theo.
2.3 Lắng đọng/Tái cấu trúc (2022-2025) - Khi cơn sóng lớn đã lắng xuống, vàng thật mới hiện ra bản chất; Trong thời đại đại tranh, cục diện cuối cùng cũng rõ ràng.
Kể từ năm 2022, thị trường meme coin đã bắt đầu từ sự cuồng nhiệt chuyển sang sự điều chỉnh sâu sắc và lý trí. Với sự sụp đổ của Terra vào tháng 5 năm 2022 làm cột mốc, và sự nổi lên của tiêu chuẩn BRC-20 vào năm 2023 làm bước ngoặt, hệ sinh thái meme coin đang trải qua một quá trình định giá lại khắc nghiệt nhưng cần thiết.
Theo thống kê, tổng giá trị thị trường của meme coin năm 2022 đã giảm 82%, nhưng các dự án hàng đầu như DOGE và SHIB vẫn giữ vị trí trong top 20 về giá trị thị trường. Một báo cáo mới chỉ ra rằng "97% các meme coin đã chết". Báo cáo cũng chỉ ra: "Các nền tảng blockchain khác nhau thể hiện tỷ lệ chết meme coin khác nhau. Base dẫn đầu với tỷ lệ chết 66,91%, tiếp theo là Solana với 54,03% và Ethereum với 36,59%."
Dù vậy, vẫn không thể xem nhẹ hoặc đoán định xem meme coin đã đi đến hồi kết hay chưa. Thị trường tiền điện tử từ trước đến nay luôn đầy biến động, meme coin như một loại hình đặc sắc trong đó, càng khó có thể đánh giá bằng lăng kính thông thường.
Như các chuyên gia trong ngành đã nói: "Các dự án meme có thể huy động vốn sau năm 2023 phải chứng minh khả năng thu hút giá trị lâu dài vượt ra ngoài việc chỉ là sự thổi phồng đơn giản." Cấu trúc tương lai có thể chứng minh: những đồng meme có khả năng vượt qua các chu kỳ cuối cùng sẽ trở thành cầu nối quan trọng giữa thế giới tiền điện tử và văn hóa đại chúng.
3. Phân khúc và khai thác chi tiết quan trọng
3.1 Phá đất/Mở nền (2013-2016)
Các loại tiền tệ trong giai đoạn này có thể được chia thành các loại sau dựa trên vòng đời / mức độ hoạt động của cộng đồng / sự thay đổi giá trị thị trường.
3.1.1 Loại hoa nở chớp nhoáng
Trong hệ sinh thái tiền điện tử, nơi mà đổi mới là động lực chính và có sự phát triển nhanh chóng, những dự án thiếu sức sống bền vững chắc chắn chỉ có thể trở thành những khách qua đường vội vã. Chúng có thể thu hút sự chú ý của thị trường trong một khoảng thời gian nhất định, nhưng cuối cùng khó mà thoát khỏi số phận "nhất thời". Mặc dù nở rộ rực rỡ, nhưng khó có thể duy trì sức nóng lâu dài.
3.1.1.1 Mooncoin - Một giấc mơ "đổ bộ" chưa hoàn thành
Là một đồng meme giải trí với khẩu hiệu "Đến Mặt Trăng (To the Moon)", cuộc đời ngắn ngủi của nó chưa thể mang nổi tham vọng của một câu chuyện vĩ đại. Như Crypto Briefing đã nói vào năm 2015: "Mooncoin ngoài cái tên, không có bất kỳ ứng dụng thực tế nào liên quan đến không gian hay việc đặt chân lên mặt trăng."
Nhìn lại quỹ đạo phát triển của nó từ năm 2014 đến 2018, màn trình diễn ban đầu của mooncoin có thể được coi là ấn tượng: trong năm đầu tiên ra mắt, nó đã lập kỷ lục với mức tăng trong một ngày vượt quá 300%; số lượng thảo luận trên cộng đồng Reddit trong một tháng vượt quá 5000 bài; hợp tác với các nền tảng trò chơi; thậm chí được gọi là "đồng tiền đùa giỡn nghiêm túc nhất".
Tuy nhiên, sau ánh sáng rực rỡ lại là một thời gian dài im lặng: Năm 2015, việc các sàn giao dịch chính thống gỡ bỏ đã khiến giá trị thị trường giảm hơn 90%; Năm sau, các thành viên trong nhóm phát triển ẩn danh tuyên bố "nghỉ vô thời hạn"; Đến năm 2018, dự án mới có được chút ánh sáng trở lại - nhưng điều này không xuất phát từ những đột phá của chính nó, mà nhờ vào hai yếu tố bên ngoài lớn: Một là sự phục hồi tổng thể của thị trường tiền điện tử; Hai là việc SpaceX phóng tên lửa Falcon Heavy đã làm sống lại meme "To the Moon", video chế của các thành viên trong cộng đồng bất ngờ mang lại lưu lượng truy cập.
Thật tiếc là Mooncoin đã không nắm bắt được cơ hội cuối cùng này. Nhóm phát triển tuyên bố sẽ xây dựng trò chơi "căn cứ mặt trăng" trong vũ trụ ảo nhưng cuối cùng bản trắng cũng không được hiện thực hóa, thậm chí cái gọi là "trò chơi vũ trụ ảo" chỉ là một video trình diễn. Sau đó, khi sự nhiệt tình của thị trường giảm sút, Mooncoin hoàn toàn biến mất khỏi sân khấu. Như phần tóm tắt của báo cáo: "Sự hồi sinh này đã chứng minh quy luật khắc nghiệt của các đồng Meme - những dự án thiếu nền tảng văn hóa, bất kỳ bản cập nhật công nghệ nào cũng chỉ là kim tiêm duy trì sự sống."
3.1.1.2 Fedoracoin (TIPS) - Một sự công nhận "quý ông" nhỏ
FedoraCoin (TIPS) ra đời vào ngày 22 tháng 12 năm 2013, với cốt lõi không nhằm vào thị trường đại chúng, mà chính xác nhắm đến cộng đồng tiểu văn hóa "Fedora-wearing neckbeard" trên Reddit. Sự định vị cực kỳ chuyên biệt này đã giúp nó nhanh chóng nổi tiếng trong các cộng đồng cụ thể ngay từ đầu, nhưng cũng đặt ra nguy cơ phát triển hạn chế trong tương lai.
Về mặt kỹ thuật, TIPS sử dụng thuật toán Scrypt khá phổ biến vào thời điểm đó, thiết kế hỗ trợ khai thác bằng GPU khiến nó trở nên rất thân thiện với người dùng thông thường. Kiến trúc đơn giản và thiết thực này đã giúp nó nhanh chóng tích lũy được một nhóm người ủng hộ trung thành trong giai đoạn đầu.
Cùng lúc đó, chỉ sau hai tháng ra mắt, diễn đàn con r/Fedoracoin trên Reddit đã thiết lập kỷ lục thảo luận trong một ngày vượt qua 2000 bài viết, khiến nó trở thành một trong những cộng đồng meme coin sôi động nhất trong một thời gian.
Tuy nhiên, niềm vui chẳng tày gang, TIPS nhanh chóng gặp phải tình huống tương tự như Mooncoin. Do thiếu các kịch bản ứng dụng thực tế, dự án này, được xây dựng trên các hình ảnh meme văn hóa phụ, luôn không thể vượt qua giới hạn của các biểu tượng văn hóa. Kể từ năm 2015, khi các sàn giao dịch chính bắt đầu gỡ xuống TIPS, tính thanh khoản của nó đã giảm mạnh. Từ việc sản phẩm ban đầu được định vị để phục vụ cho một nhóm văn hóa phụ cụ thể, có thể thấy rõ điều này, cách tiếp cận này tuy chính xác phù hợp với người dùng mục tiêu nhưng thuộc tính ngách này cũng khiến nó khó mở rộng ra thị trường rộng lớn hơn và các hoạt động tiếp thị sau này.
Mặc dù vào năm 2018, khi thị trường tiền điện tử toàn cầu phục hồi, giá TIPS đã từng tăng nhẹ. Nhưng thật đáng tiếc, giống như mooncoin.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
7 thích
Phần thưởng
7
5
Đăng lại
Chia sẻ
Bình luận
0/400
PanicSeller
· 08-09 10:52
Lại một cái máy thu hoạch đồ ngốc...
Xem bản gốcTrả lời0
HashBard
· 08-09 10:50
chỉ là một nhà thơ kỹ thuật số khác đang xem các đồng meme nhảy điệu valse vĩnh cửu... như Shakespeare trong một máy chủ discord thật sự
Xem bản gốcTrả lời0
GasGrillMaster
· 08-09 10:49
DOGE几把 tăng lên 0喜提 All in破产
Xem bản gốcTrả lời0
MEVSandwichMaker
· 08-09 10:39
Gửi gắm hy vọng vào meme phải không?
Xem bản gốcTrả lời0
ChainComedian
· 08-09 10:38
Sống lâu thấy lạ, doge竟然 đã trở thành tướng quân bất bại.
Lịch sử tiến hóa của Meme coin: từ trò đùa trên mạng đến vốn hóa thị trường hàng trăm tỷ, phân tích ba giai đoạn và xu hướng tương lai
Tóm tắt quá trình phát triển và triển vọng của meme coin
Bài viết này hệ thống hóa quá trình phát triển của meme coin, thông qua phân tích các trường hợp điển hình và tiết lộ logic giá trị độc đáo của nó: khác với tài sản tài chính truyền thống, giá trị cốt lõi của meme coin thể hiện ở "sức lan tỏa văn hóa × sự đồng thuận của cộng đồng", chứ không hoàn toàn phụ thuộc vào công nghệ hay giá trị sử dụng. Dựa trên các đặc điểm tiến hóa của nó, có thể chia thành ba giai đoạn phát triển chính:
1. Đột phá/Đặt nền móng (2013-2016) - Tăng trưởng hoang dã, sóng lớn sàng lọc cát
1.1 Loại hoa nở thoáng qua
Nhiệt độ ngắn hạn, thiếu sự tích lũy văn hóa, nhanh chóng biến mất. Như Mooncoin, TIPS, Nyancoin, v.v.
1.2 Tướng quân thắng lợi
Biểu tượng văn hóa + Động lực cộng đồng, tồn tại lâu dài. Như DOGE.
2. Ẩn mình/Bùng nổ (2017-2021) - Thời đại hợp đồng thông minh, meme coin đón nhận sự biến đổi chất lượng
2.1 Sao băng
Đầu cơ thúc đẩy, bong bóng nhanh chóng vỡ. Như UET, HOGE.
2.2 Sao trường sáng
Mở rộng sinh thái, phá vỡ giới hạn. Như ShibaSwap của SHIB.
2.3 chuyển đổi đột phá
Cố gắng đổi mới, nhưng do nhiều yếu tố hạn chế, tiến triển chậm. Như kế hoạch vũ trụ của FLOKI, sự ràng buộc của SAMO với chuỗi công cộng.
3. Lắng đọng/Tái cấu trúc (2022-2025) - Sự trỗi dậy của câu chuyện mới, thị trường bắt đầu tái sắp xếp
3.1 loại giao dịch ngắn hạn
Phụ thuộc vào điểm nóng, rủi ro cực cao. Như cơn sốt kể chuyện chính trị của TRUMP.
3.2 Động lực sinh thái
Dựa vào chuỗi công khai, bùng nổ ngắn hạn. Như WIF, BONK.
3.3 đổi mới kể chuyện
AI+ Meme, khái niệm đầu cơ, khủng hoảng lòng tin. Như GOAT.
3.4 biểu tượng văn hóa
IP nổi tiếng, độ hot ngắn hạn. Như MOODENG.
Triển vọng tương lai
Meme coin sẽ tiếp tục phải đối mặt với thử thách về sự cân bằng giữa "đầu cơ và thực chất", trong khi đổi mới công nghệ (như AI, DeFAI) và xây dựng cộng đồng sẽ trở thành những yếu tố then chốt. Mặc dù thị trường đang trải qua sự điều chỉnh, nhưng với tư cách là sản phẩm điển hình của nền kinh tế chú ý, meme coin vẫn sẽ giữ vị trí và ảnh hưởng độc đáo của mình trong lĩnh vực tiền điện tử.
2. Nhìn lại lịch sử, điểm lại mạch lạc
Là một trong những sự tồn tại độc đáo nhất trong lĩnh vực tiền điện tử, meme coin vừa có thuộc tính văn hóa vừa có đặc tính tài chính. Nhìn lại lịch sử của meme coin, cũng là nhìn lại lịch sử va chạm giữa văn hóa internet và đầu cơ tài chính.
Từ những câu đùa châm biếm ngay từ đầu, đến việc chiếm lĩnh một chỗ đứng trên thị trường của các loại tiền ảo, meme coin đang kể cho chúng ta một câu chuyện - trong thời đại ngày nay, có lẽ sự đồng cảm văn hóa và niềm tin cộng đồng có thể thúc đẩy việc tạo ra giá trị hơn cả các tài liệu kỹ thuật. Khi thế giới tài chính truyền thống vẫn đang cố gắng tạo ra giá trị mới, Meme coin đã định hình lại nhận thức của con người về "giá trị" chính nó.
Trong kỷ nguyên mà mạng xã hội thống trị, tốc độ và cách thức truyền bá thông tin đã thay đổi một cách căn bản. Một meme nổi tiếng trên Reddit hoặc Twitter có thể đạt hàng trăm triệu lượt hiển thị trên toàn cầu chỉ trong vài giờ, và sức mạnh của sự lan truyền virus này hiện đã được chuyển đổi trực tiếp thành giá trị tài chính. Meme coin, như một phương tiện hoàn hảo cho sự chuyển đổi này, đã viết nên câu chuyện và huyền thoại riêng của mình trên trục tọa độ theo đơn vị thời gian.
2.1 Khai thác/Đặt nền (2013-2016) - Thời kỳ đang phát triển, những người tiên phong dũng cảm đứng vững giữa sóng gió; nơi sóng lớn cuốn trôi, những người thất bại lặng lẽ rời sân.
Thời kỳ này chứng kiến hành trình đổi mới nguyên thủy của meme coin từ số không đến số một, thể hiện một hệ sinh thái độc đáo với sự phát triển hoang dã và chọn lọc tự nhiên song hành. Lấy sự ra đời của DOGE vào tháng 12 năm 2013 làm điểm khởi đầu mang tính biểu tượng, đến năm 2016 khi công nghệ hợp đồng thông minh Ethereum trưởng thành, đã tạo thành "kỷ nguyên sáng tạo" thuần khiết và chân thực nhất trong lịch sử phát triển của meme coin.
Về mặt kỹ thuật, ngoại trừ một số trường hợp ngoại lệ, hầu hết các đồng meme ở giai đoạn này đều dựa trên mã nguồn phân nhánh của Bitcoin hoặc Litecoin.
Về hiệu suất thị trường, các đồng meme ra đời trong thời gian này có chu kỳ hoạt động trung bình chỉ 11,7 tháng, nhưng những người sống sót như DOGE lại thể hiện sức sống đáng kinh ngạc.
Về mặt vị trí lịch sử, ý nghĩa nền tảng của giai đoạn này không thể bị đánh giá thấp. Thực tế, đổi mới thực sự thường xuất hiện khi các quy tắc chưa được thiết lập, và khoảng thời gian 2013-2016, nơi chưa hình thành hệ thống, chính là nơi giữ lại những gen nổi loạn và tinh thần đổi mới quý giá nhất của thế giới tiền điện tử.
2.2 Ẩn mình/Bùng nổ (2017-2021) - Giữa những biến động của thủy triều, có những người thông thái nắm bắt thời cơ; trong lúc phong vân biến hóa, khiến những anh hùng phải chịu thất bại.
Trong năm năm qua, thị trường đã chứng kiến sự chuyển mình của meme coin từ văn hóa ngách trở thành tài sản tài chính chính thống. Với sự phổ biến của tiêu chuẩn ERC-20 vào năm 2017 như một bước ngoặt kỹ thuật, đến năm 2021 khi SHIB lập kỷ lục giá trị thị trường, meme coin đã hoàn thành sự biến đổi từ "trò đùa trên mạng" thành "biểu tượng đầu tư hiện tượng."
Về mặt kỹ thuật, sự trưởng thành của hợp đồng thông minh đã hoàn toàn tái cấu trúc logic phát hành meme coin. Dựa trên dữ liệu trên chuỗi Ethereum, hầu hết các meme coin ra đời trong khoảng thời gian từ 2017 đến 2021 đều lựa chọn áp dụng tiêu chuẩn ERC-20 hoặc phụ thuộc vào các giao thức khác, khiến chi phí phát hành giảm xuống dưới một phần nghìn (so với hàng chục ngàn đô la phát triển trên chuỗi độc lập). Sự dân chủ hóa công nghệ như một con dao hai lưỡi đã tạo ra cơn sốt "mọi thứ đều có thể là meme", nhưng cũng đặt ra nguy cơ cạnh tranh đồng nhất.
Đồng thời, ở cấp độ câu chuyện thị trường, vào tháng 12 năm 2017, giá trị thị trường của DOGE lần đầu tiên vượt qua 1 tỷ USD, trong khi vào thời điểm cao nhất năm 2021, tổng khối lượng giao dịch của các đồng meme trong một ngày đã vượt qua 30 tỷ USD, chiếm 12,3% toàn bộ thị trường tiền điện tử. Đáng chú ý là, các đồng meme ra đời trong giai đoạn này có vòng đời được nâng cao đáng kể so với giai đoạn trước.
Nhưng cần lưu ý rằng không phải tất cả các meme coin đều có tỷ lệ sống sót cao hơn và chu kỳ sống lâu hơn, theo dữ liệu báo cáo cho thấy, các dự án meme coin trung bình đều gặp phải cái chết mỗi tháng vào năm 2020.
Xét về toàn bộ lịch sử tiền mã hóa, cuộc cách mạng sâu sắc nhất trong giai đoạn này là sự tái cấu trúc nhận thức về giá trị. Khi DOGE được đưa vào các sàn giao dịch chính thống vào năm 2021, khi người sáng lập SHIB ẩn danh nhưng có thể khuấy động giá trị thị trường lên đến hàng tỷ đô la, tài chính truyền thống buộc phải xem xét lại bản chất của các đồng meme - như báo cáo được công bố bởi Sáng kiến Tiền tệ Kỹ thuật số của MIT vào năm 2021 đã chỉ ra: "Cơ chế nắm bắt giá trị của các tài sản như Dogecoin về cơ bản là chuyển đổi sự chú ý của mạng thành mức giá thanh khoản." Sự thay đổi nhận thức này đã đặt nền tảng quan trọng cho các thí nghiệm tài chính xã hội trong kỷ nguyên Web3 tiếp theo.
2.3 Lắng đọng/Tái cấu trúc (2022-2025) - Khi cơn sóng lớn đã lắng xuống, vàng thật mới hiện ra bản chất; Trong thời đại đại tranh, cục diện cuối cùng cũng rõ ràng.
Kể từ năm 2022, thị trường meme coin đã bắt đầu từ sự cuồng nhiệt chuyển sang sự điều chỉnh sâu sắc và lý trí. Với sự sụp đổ của Terra vào tháng 5 năm 2022 làm cột mốc, và sự nổi lên của tiêu chuẩn BRC-20 vào năm 2023 làm bước ngoặt, hệ sinh thái meme coin đang trải qua một quá trình định giá lại khắc nghiệt nhưng cần thiết.
Theo thống kê, tổng giá trị thị trường của meme coin năm 2022 đã giảm 82%, nhưng các dự án hàng đầu như DOGE và SHIB vẫn giữ vị trí trong top 20 về giá trị thị trường. Một báo cáo mới chỉ ra rằng "97% các meme coin đã chết". Báo cáo cũng chỉ ra: "Các nền tảng blockchain khác nhau thể hiện tỷ lệ chết meme coin khác nhau. Base dẫn đầu với tỷ lệ chết 66,91%, tiếp theo là Solana với 54,03% và Ethereum với 36,59%."
Dù vậy, vẫn không thể xem nhẹ hoặc đoán định xem meme coin đã đi đến hồi kết hay chưa. Thị trường tiền điện tử từ trước đến nay luôn đầy biến động, meme coin như một loại hình đặc sắc trong đó, càng khó có thể đánh giá bằng lăng kính thông thường.
Như các chuyên gia trong ngành đã nói: "Các dự án meme có thể huy động vốn sau năm 2023 phải chứng minh khả năng thu hút giá trị lâu dài vượt ra ngoài việc chỉ là sự thổi phồng đơn giản." Cấu trúc tương lai có thể chứng minh: những đồng meme có khả năng vượt qua các chu kỳ cuối cùng sẽ trở thành cầu nối quan trọng giữa thế giới tiền điện tử và văn hóa đại chúng.
3. Phân khúc và khai thác chi tiết quan trọng
3.1 Phá đất/Mở nền (2013-2016)
Các loại tiền tệ trong giai đoạn này có thể được chia thành các loại sau dựa trên vòng đời / mức độ hoạt động của cộng đồng / sự thay đổi giá trị thị trường.
3.1.1 Loại hoa nở chớp nhoáng
Trong hệ sinh thái tiền điện tử, nơi mà đổi mới là động lực chính và có sự phát triển nhanh chóng, những dự án thiếu sức sống bền vững chắc chắn chỉ có thể trở thành những khách qua đường vội vã. Chúng có thể thu hút sự chú ý của thị trường trong một khoảng thời gian nhất định, nhưng cuối cùng khó mà thoát khỏi số phận "nhất thời". Mặc dù nở rộ rực rỡ, nhưng khó có thể duy trì sức nóng lâu dài.
3.1.1.1 Mooncoin - Một giấc mơ "đổ bộ" chưa hoàn thành
Là một đồng meme giải trí với khẩu hiệu "Đến Mặt Trăng (To the Moon)", cuộc đời ngắn ngủi của nó chưa thể mang nổi tham vọng của một câu chuyện vĩ đại. Như Crypto Briefing đã nói vào năm 2015: "Mooncoin ngoài cái tên, không có bất kỳ ứng dụng thực tế nào liên quan đến không gian hay việc đặt chân lên mặt trăng."
Nhìn lại quỹ đạo phát triển của nó từ năm 2014 đến 2018, màn trình diễn ban đầu của mooncoin có thể được coi là ấn tượng: trong năm đầu tiên ra mắt, nó đã lập kỷ lục với mức tăng trong một ngày vượt quá 300%; số lượng thảo luận trên cộng đồng Reddit trong một tháng vượt quá 5000 bài; hợp tác với các nền tảng trò chơi; thậm chí được gọi là "đồng tiền đùa giỡn nghiêm túc nhất".
Tuy nhiên, sau ánh sáng rực rỡ lại là một thời gian dài im lặng: Năm 2015, việc các sàn giao dịch chính thống gỡ bỏ đã khiến giá trị thị trường giảm hơn 90%; Năm sau, các thành viên trong nhóm phát triển ẩn danh tuyên bố "nghỉ vô thời hạn"; Đến năm 2018, dự án mới có được chút ánh sáng trở lại - nhưng điều này không xuất phát từ những đột phá của chính nó, mà nhờ vào hai yếu tố bên ngoài lớn: Một là sự phục hồi tổng thể của thị trường tiền điện tử; Hai là việc SpaceX phóng tên lửa Falcon Heavy đã làm sống lại meme "To the Moon", video chế của các thành viên trong cộng đồng bất ngờ mang lại lưu lượng truy cập.
Thật tiếc là Mooncoin đã không nắm bắt được cơ hội cuối cùng này. Nhóm phát triển tuyên bố sẽ xây dựng trò chơi "căn cứ mặt trăng" trong vũ trụ ảo nhưng cuối cùng bản trắng cũng không được hiện thực hóa, thậm chí cái gọi là "trò chơi vũ trụ ảo" chỉ là một video trình diễn. Sau đó, khi sự nhiệt tình của thị trường giảm sút, Mooncoin hoàn toàn biến mất khỏi sân khấu. Như phần tóm tắt của báo cáo: "Sự hồi sinh này đã chứng minh quy luật khắc nghiệt của các đồng Meme - những dự án thiếu nền tảng văn hóa, bất kỳ bản cập nhật công nghệ nào cũng chỉ là kim tiêm duy trì sự sống."
3.1.1.2 Fedoracoin (TIPS) - Một sự công nhận "quý ông" nhỏ
FedoraCoin (TIPS) ra đời vào ngày 22 tháng 12 năm 2013, với cốt lõi không nhằm vào thị trường đại chúng, mà chính xác nhắm đến cộng đồng tiểu văn hóa "Fedora-wearing neckbeard" trên Reddit. Sự định vị cực kỳ chuyên biệt này đã giúp nó nhanh chóng nổi tiếng trong các cộng đồng cụ thể ngay từ đầu, nhưng cũng đặt ra nguy cơ phát triển hạn chế trong tương lai.
Về mặt kỹ thuật, TIPS sử dụng thuật toán Scrypt khá phổ biến vào thời điểm đó, thiết kế hỗ trợ khai thác bằng GPU khiến nó trở nên rất thân thiện với người dùng thông thường. Kiến trúc đơn giản và thiết thực này đã giúp nó nhanh chóng tích lũy được một nhóm người ủng hộ trung thành trong giai đoạn đầu.
Cùng lúc đó, chỉ sau hai tháng ra mắt, diễn đàn con r/Fedoracoin trên Reddit đã thiết lập kỷ lục thảo luận trong một ngày vượt qua 2000 bài viết, khiến nó trở thành một trong những cộng đồng meme coin sôi động nhất trong một thời gian.
Tuy nhiên, niềm vui chẳng tày gang, TIPS nhanh chóng gặp phải tình huống tương tự như Mooncoin. Do thiếu các kịch bản ứng dụng thực tế, dự án này, được xây dựng trên các hình ảnh meme văn hóa phụ, luôn không thể vượt qua giới hạn của các biểu tượng văn hóa. Kể từ năm 2015, khi các sàn giao dịch chính bắt đầu gỡ xuống TIPS, tính thanh khoản của nó đã giảm mạnh. Từ việc sản phẩm ban đầu được định vị để phục vụ cho một nhóm văn hóa phụ cụ thể, có thể thấy rõ điều này, cách tiếp cận này tuy chính xác phù hợp với người dùng mục tiêu nhưng thuộc tính ngách này cũng khiến nó khó mở rộng ra thị trường rộng lớn hơn và các hoạt động tiếp thị sau này.
Mặc dù vào năm 2018, khi thị trường tiền điện tử toàn cầu phục hồi, giá TIPS đã từng tăng nhẹ. Nhưng thật đáng tiếc, giống như mooncoin.